Chuyến thăm Việt Nam của tổng thống Hoa kỳ Bill Clinton năm 2000

Chủ tịch nước Trần Đức Lương và Tổng Thống Hoa kỳ Bill Clinton

NHỮNG CƠ HỘI MỚI CHO MỸ VÀ VIỆT NAM THÔNG QUA PHÁT TRIỂN CÁC QUAN HỆ KINH TẾ, THƯƠNG MẠI VÀ ĐẦU TƯ

Hôm nay Chủ nhật ngày 19/11/2000 , trong các bài phát biểu tại cảng hàng hoá ngoại thương Việt Nam và tại buổi tiếp giới doanh nghiệp Việt - Mỹ, Tổng thống Clinton sẽ nói về tiềm năng của sự tự do hoá thương mại và đầu tư và của tự do thông tin trong việc tạo sức mạnh cho các nhà doanh nghiệp Việt Nam, trong việc mở cửa các thị trường mới cho đầu tư và hàng hoá xuất khẩu của Mỹ, và trong việc thiết lập mối quan hệ chặt chẽ hơn nữa giữa hai quốc gia.

Hiệp định thương mại song phương ( gọi tắt theo tiếng Anh là BTA ) ký ngày 13 tháng 7 năm 2000 làm tăng tiềm năng cho thương mại Việt - Mỹ.

Hiệp định này là kết quả của việc hoà giải lịch sử đang diễn ra giữa Mỹ và Việt Nam và là lộ trình quan trọng đối để Việt Nam hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu. Bằng việc bình thường hoá quan hệ thương mại và dẫn Việt Nam đến việc cam kết cải cách kinh tế rộng rãi trong các lĩnh vực như: mở cửa thị trường cho hàng hoá nông nghiệp và công nghiệp, tăng cường bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, mở ccửa khu vực dịch vụ, có hệ thống các luật lệ và các quy định minh bạch, và các biện pháp bảo vệ đầu tư nước ngoài, hiệp định này sẽ mở cửa các thị trường và gia tăng đầu tư. Tổng kim ngạch buôn bán hàng hoá (hai chiều) của Mỹ với Việt Nam đạt 900 triệu đô-la năm 1999, tăng so từ con số 666 triệu đô-la năm 1997. Xuất khẩu sang Việt Nam đã tăng đáng kể từ 4 triệu đô-la năm 1992 lên 291 triệu đô-la năm 1999, phản ánh quá trình bình thường hoá quan hệ Việt - Mỹ và sẽ tiếp tục tăng lên nữa khi giảm được các hàng rào thuế quan và phi thuế quan.

Tổng thống Clintơn sẽ nhấn mạnh tiềm năng của một mối quan hệ kinh tế sâu sắc hơn giữa Việt Nam và Mỹ :

Cảng hàng hoá ngoại thương Việt Nam ( gọi tắt theo tiếng Anh là VICT ) : Cảng hàng hóa ngoại thương Việt Nam là liên doanh giữa một doanh nghiệp nhà nước Việt Nam với một công ty đa quốc gia trên sông Sài Gòn ở ngay phía Nam trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh. Ðược hoàn thành năm 1998 với chi phí 53 triệu đô-la, VICT là cảng hàng hoá mới nhất của Việt Nam và là cảng duy nhất được điều hành hoàn toàn bằng máy vi tính.

Buổi tiếp giới doanh nghiệp Việt - Mỹ: Tổng thống Clintơn cũng sẽ phát biểu trước hơn 300 lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam và Mỹ trong buổi tiếp giới doanh nghiệp Việt - Mỹ tại Hội trường Thành phố Hồ Chí Minh về tiềm năng phát triển thương mại và đầu tư.

Chuyến thăm của Tổng thống Clintơn giúp tăng cường các quan hệ kinh tế Việt - Mỹ :

Khoản tín dụng 200 triệu Ðô-la của OPIC dành cho Việt Nam: OPIC sẽ cung cấp một khoản tín dụng đặc biệt 200 triệu Ðô-la nhằm trợ giúp các nhà đầu tư Mỹ đang tìm kiếm các dự án ở Việt Nam.

Ðối thoại cấp cao về kinh tế giữa Mỹ và Việt Nam: Mỹ và Việt Nam đã nhất trí tiến hành một cuộc đối thoại cấp cao về hợp tác kinh tế. Cuộc đối thoại này sẽ là diễn đàn để trao đổi các quan điểm về các vấn đề kinh tế, thương mại và lao động, và điều phối các nỗ lực nhằm tăng cường các lợi ích của sự gắn kết Việt - Mỹ trong các vấn đề này.

Mười hợp đồng mới/ Dự định thư: Trong và xung quanh thời điểm diễn ra chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Clintơn đã có một số tiến triển trong thương mại Việt - Mỹ -- các hợp đồng hoặc dự định thư về 10 thương vụ hàng hoá và dịch vụ của Mỹ đã được ký kết.

Chi tiết về các địa điểm :

Cảng hàng hóa ngoại thương Việt Nam:

Chuyến thăm của Tổng thống sẽ cho thấy đầu tư nước ngoài và đầu tư trong nước đang kết hợp với nhau như thế nào để hiện đại hoá và công nghiệp hoá Việt Nam và đưa Việt Nam hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới. VICT là một liên doanh giữa một doanh nghiệp nhà nước Việt Nam và một công ty đa quốc gia có cổ phần của cả American President Lines, chủ sở hữu một trong hai đội tàu vận tải hàng đầu của Mỹ. Hoàn thành năm 1998 với chi phí là 53 triệu đô-la, VICT là cảng hàng hoá mới nhất của Việt Nam và là cảng duy nhất được điều hành hoàn toàn bằng máy tính. Cơ sở này mở ra con đường hiện đại để thâm nhập thị trường, với cơ sở hạ tầng cơ bản để vận chuyển hiệu quả hàng hoá ra/vào một nước đang phát triển. American President Lines cung cấp chuyên môn kỹ thuật, các nhà quản lý cao cấp cho VICT và chuyên chở 50% khối lượng trong số 5.000 công-ten-nơ mỗi tháng của VICT. American President Lines là nhà đồng tài trợ với Công ty ô tô Ford trong sáng kiến "Mũ bảo hiểm cho trẻ em", một phần trong chương trình "Việt Nam An toàn". American President Lines đang tài trợ việc vận chuyển và hỗ trợ hậu cần để đưa các công-ten-nơ mũ bảo hiểm xe máy đến Việt Nam.

Buổi tiếp giới doanh nghiệp Việt - Mỹ

Tổng thống Clintơn cũng sẽ phát biểu trước hơn 300 nhà lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam và Mỹ trong cuộc họp mặt do Hội đồng thương mại Việt - Mỹ, Hội đồng thương mại Mỹ - ASEAN và Phòng thương mại Mỹ tổ chức tại hội trường Thành phố Hồ Chí Minh. Ðại diện các tổ chức doanh nghiệp Mỹ cùng với các nhà doanh nghiệp Việt nam tham gia thảo luận về Hiệp định thương mại song phương Việt - Mỹ, việc Việt Nam hội nhập vào nền kinh tế quốc tế, những thách thức và cơ hội đối với hoạt động kinh tế trong nước. Các công ty có mặt tại Diễn đàn này bao gồm: American International Group, Boeing, Caltex, Cargill, Cisco, Citigroup, Coca Cola, Crane International, Daimler-Chrysler, Federal Express, Ford, General Electric, General Motors, Motorola, New York Life, Nike, Procter & Gamble, Oracle, UPS, United Technologies Corporation và Unocal.

Chi tiết các thông báo

Khoản tín dụng 200 triệu đô-la của tập đoàn đầu tư tư nhân hải ngoại Mỹ (OPIC) dành cho Việt Nam:OPIC sẽ cấp một khoản tín dụng đặc biệt trị giá 200 triệu đô-la cho Việt Nam để hỗ trợ các nhà đầu tư Mỹ đang tìm kiếm nguồn tài chính cho các dự án tiềm năng ở Việt Nam. Từ khi trở lại hoạt động tại Việt Nam, OPIC đã cam kết trợ giúp 15 triệu đô-la cho ba dự án và đã đăng ký cho 29 dự án đang xin bảo hiểm rủi ro chính trị. OPIC cũng trợ giúp cho bốn quỹ cổ phần tư nhân do tư nhân quản lý, các quỹ này được phép đầu tư tới 640 triệu đô-la cho các dự án ở Việt Nam.

Ðối thoại kinh tế cấp cao giữa Mỹ và Việt nam :

Mỹ và Việt Nam đã nhất trí tiến hành một cuộc đối thoại cấp cao về hợp tác kinh tế. Cuộc đối thoại này sẽ tạo diễn đàn để trao đổi quan điểm về các vấn đề kinh tế, thương mại, lao động, khoa học và công nghệ và điều phối các nỗ lực tăng cường các lợi ích của sự gắn kết Việt - Mỹ. Cuộc đối thoại này sẽ giúp đánh giá sự tiến triển trong quan hệ kinh tế song phương Việt - Mỹ, bao gồm cả việc thực hiện Hiệp định thương mại song phương.

Các hợp đồng/dự định thư được ký giữa Mỹ và Việt Nam xung quanh chuyến thăm

Mười hợp đồng/dự định thư mới giữa các doanh nghiệp Mỹ và Việt Nam :

1. Những chuyển biến trong thương mại Việt - Mỹ xung quanh chuyến đi thăm của Tổng thống Clintơn bao gồm các hợp đồng hoặc dự định thư về 10 thương vụ quan trọng cung cấp một số hàng hoá và dịch vụ của Mỹ cho Việt nam.

2. Máy bay Boeing 777: Chính phủ Việt Nam và Hãng Boeing đã ký dự định thư về đàm phán việc mua ba chiếc máy bay thương mại thân rộng, loại Boeing 777-200ER.

3. Dự án cáp sợi quang: Tập đoàn quốc tế Corning dự định mua lại 50% cổ phần của Siemens AG trong Fiber Optic Cable and Accessories Limited, theo sự cho phép của chủ sở hữu liên doanh là TCty Bưu chính viễn thông Việt Nam. Corning sẽ cung cấp sợi quang cho liên doanh này.

4. Ðộng cơ và hộp số tàu biển: V-Trac Holding, Inc., một công ty con ở Việt Nam và là nhà phân phối duy nhất của Caterpillar, Inc. sẽ ký một hợp đồng cung cấp thiết bị với Công ty đầu tư và phát triển Hạ Long về việc bán 7 chiếc động cơ tàu biển của Caterpillar, loại 3421B và các hộp số.

5. Bán máy nạo vét bùn Ellicott: Ellicott International dự định ký hai hợp đồng về máy nạo vét bùn và các phụ kiện với Công ty xây dựng đường thuỷ của Việt Nam, một doanh nghiệp nhà nước.

6. Cơ sở thương mại điện tử giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) (MeetVietnam. Com): MeetChina.com và Tập đoàn FPT (Tài trợ và Phát triển Công nghệ) của Việt Nam sẽ ký một bản ghi nhớ về việc thành lập một công ty liên doanh và website có tên "MeetVietnam.com". Dự án này sẽ cung cấp cho các nhà xuất khẩu Việt Nam một "gian hàng hoá ảo" để giới thiệu hàng hoá/dịch vụ và cho phép các khách hàng nước ngoài có cơ hội đặt hàng/mua hàng trên mạng [Internet]. Trao đổi giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp ở Việt Nam (B2B): Tập đoàn Oracle and KHM, Inc., một công ty tư vấn quốc tế sẽ ký một bản ghi nhớ với Uỷ ban nhân dân thành phố Ðà Nẵng về việc thành lập một liên doanh B2B góp phần vào việc phát triển ngoại thương hai chiều của Việt Nam. Hàng xuất khẩu của Mỹ bao gồm phần mềm, phần cứng, thiết bị mạng và viễn thông cũng như các kinh nghiệm chuyên sâu về cơ khí, thương mại và quản lý.

7. Ðầu tư vào các khu nghỉ mát ven biển: Công ty American Indochina Resorts, Ltd có ý định ký một hợp đồng liên doanh với Công ty du lịch và dịch vụ Ðà Nẵng. Liên doanh này sẽ giúp họ có được giấy phép tiến hành dự án phát triển khu nghỉ mát ven biển.

8. Khu nghỉ mát du lịch sinh thái: Công ty Treehouses của Ha-oai sẽ ký một hợp đồng liên doanh với Công ty du lịch Hương Giang của Thừa Thiên Huế về trợ giúp kỹ thuật và xây lắp để thực hiện dự án nhà vườn nghỉ-mát-sinh-thái nhằm đưa hình thức du-lịch-không-hại-môi-trường đến với tỉnh Thừa Thiên Huế.

9. Dự án hành lang vận tải Ðông - Tây: Công ty Stanley Consultants và công ty Louis Berger Group cùng với Công ty thiết kế xây lắp giao thông Việt Nam, là nhà thầu phụ của Bộ giao thông vận tải, đã được chọn làm thiết kế chi tiết và tiến hành các công việc giám sát xây dựng trong dự án hành lang vận tải phía Ðông Việt Nam do Ngân hàng phát triển Châu Á cấp vốn ở tỉnh Quảng Trị.

10. Khoản viện trợ phát triển thương mại cho kế hoạch mua thiết bị công nghệ thông tin của Hàng không Việt Nam: Hiệp định tài trợ này sẽ cấp cho Hãng Hàng không Việt Nam nguồn tài chính 475.000 đô-la dành cho việc lập kế hoạch mua thiết bị công nghệ thông tin. Kế hoạch này bao gồm việc đánh giá nhu cầu công nghệ của hãng, chiến lược thực hiện và hội nhập, và một cơ cấu tài chính cho trang thiết bị.

PHÁT BIỂU CỦA TỔNG THỐNG TẠI ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

Cảm ơn các bạn rất nhiều và chào các bạn. Tôi không thấy có một nơi nào thích hợp hơn là Ðại học Quốc gia Việt Nam để tôi bắt đầu chuyến thăm ở thời điểm tràn đầy hy vọng của lịch sử cho cả hai nước chúng ta. Tôi đã học được một câu tiếng Việt; và tôi sẽ cố gắng đọc câu ấy. Nếu tôi đọc sai, các bạn cứ cười thỏa thích. Xin chào các bạn. (vỗ tay)

Biết bao hứa hẹn của quốc gia trẻ trung này được tích luỹ nơi đây. Tôi được biết rằng các bạn đã có những chương trình trao đổi với gần 100 các trường đại học, từ Canada đến Pháp và Hàn Quốc. Và các bạn cũng đang tiếp đón hơn 12 sinh viên từ trường đối tác - Ðại học California Hoa Kỳ - hiện đang học tại đây.

Tôi chào mừng những nỗ lực to lớn của các bạn trong việc hoà nhập với thế giới. Dĩ nhiên, tôi cũng biết rằng cũng như mọi sinh viên khắp nơi, các bạn còn bận tâm nhiều chuyện khác ngoài việc đèn sách. Ví dụ: vào tháng 9, các bạn vừa phải học và vừa theo dõi thành tích của cô Trần Hiếu Ngân tại Sydney. Và tuần này, các bạn lại vừa học vừa cổ vũ cho các anh Lê Huỳnh Ðức và Nguyễn Hồng Sơn tại cuộc tranh tài bóng đá tại Bangkok. (vỗ tay).

Tôi lấy làm hân hạnh là Tổng thống Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ đầu tiên đến Hà Nội và thăm trường đại học này. Và tôi làm như thế với một ý thức rằng lịch sử giữa hai quốc gia chúng ta thật gắn bó, vừa là nguồn đau thương cho các thế hệ đã qua vừa là nguồn hứa hẹn cho các thế hệ sắp tới.

Cách đây 2 thế kỷ, trong những ngày đầu của Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ, chúng tôi đã vượt biển để tìm các đối tác thương mại và một trong các nước mà chúng tôi tiếp cận đầu tiên là Việt Nam. Thật vậy, một trong các nhà lập quốc của Hoa Kỳ, Ngài Thomas Jefferson, đã tìm cách mua hạt giống gạo Việt Nam để trồng trên nông trại của mình tại Virginia cách đây đã 200 năm. Vào lúc thế chiến thứ hai xảy ra, Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ đã là một xứ tiêu thụ đáng kể các hàng xuất khẩu từ Việt Nam. Vào năm 1945, trong ngày lập quốc của các bạn, những ngôn từ của Thomas Jefferson đã được chọn để vang vọng trong bản Tuyên ngôn Ðộc lập của các bạn: "Mọi người sinh ra đều bình đẳng. Tạo hoá đã cho chúng ta những quyền chắc chắn không thể xâm phạm được; đó là quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc."

Dĩ nhiên, tất cả những điểm gặp gỡ nhau trong lịch sử 200 năm nay đã bị lu mờ trong vài thập niên vừa qua bởi cuộc xung đột mà chúng tôi gọi là Chiến tranh Việt Nam và các bạn gọi là Kháng chiến chống Mỹ. Hẳn là các bạn đã biết rằng ở Washington D.C., tại Quảng trường Quốc gia có một bức tường đá đen đã được khắc tên của những người Hoa Kỳ đã bỏ mình tại Việt Nam. Tại tượng đài trang nghiêm này, một số cựu chiến binh Hoa Kỳ cũng nhắc đến "mặt bên kia của bức tường," sự hy sinh chồng chất của nhân dân Việt Nam hai miền trong cuộc xung đột đó - hơn 3 triệu thường dân và chiến sỹ dũng cảm.

Nỗi đau khổ chung này đã tạo cho hai quốc gia chúng ta một mối quan hệ không giống bất cứ quan hệ nào khác. Cũng do cuộc xung đột này, Hoa Kỳ hiện nay là quê hương của 1 triệu người Mỹ có tổ tiên là Việt Nam. Cũng do cuộc xung đột này, 3 triệu cựu chiến binh Hoa Kỳ đã phục vụ tại Việt Nam, cũng như nhiều nhà báo, nhân viên đại sứ quán, nhân viên cứu trợ và nhiều người khác nữa, đã mãi mãi gắn liền với quốc gia của các bạn.

Cách đây gần 20 năm, một nhóm quân nhân Hoa Kỳ đã đi bước đầu tiên để tái lập những mối liên hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Họ trở lại Việt Nam lần đầu tiên kể từ cuộc chiến, và khi họ đi bộ trên những đường phố Hà Nội, nhiều người Việt Nam biết họ đến thăm và đã tiến lại hỏi họ: các bạn có phải là binh sĩ Hoa Kỳ không? Chưa ngờ trước chuyện gì sẽ xảy ra đối với họ, những cựu chiến binh của chúng tôi trả lời: Ðúng vậy. Và họ cảm thấy thật nhẹ nhõm xiết bao khi những người Việt Nam nói với họ một cách giản dị là: chào mừng các bạn đến Việt Nam.

Tiếp đó, nhiều cựu chiến binh cũng đã đến đây gồm cả những cựu chiến binh và anh hùng Hoa Kỳ tên tuổi hiện đang phục vụ tại Quốc hội Hoa Kỳ: Nghị sỹ John McCain, Nghị sỹ Bob Kerrey, Nghị sỹ Chuck Robb, và Nghị sỹ John Kerry của bang Massachusett, là người có mặt tại đây với tôi, cùng một số hạ nghị sĩ của chúng tôi, trong số đó có vài cựu chiến binh của cuộc xung đột ở Việt Nam.

Khi họ đến đây, họ đã nhất quyết tôn vinh những người đã tham chiến mà không khơi lại cuộc chiến; nhớ lại lịch sử của chúng ta nhưng không kéo dài nó mãi mãi; để cho lớp trẻ như các bạn tại hai quốc gia chúng ta có một cơ hội sống vì tương lai, chứ không phải sống với quá khứ. Như Ðại sứ Pete Peterson đã nói một cách thật hùng hồn, "Chúng ta không thể thay đổi quá khứ. Cái mà chúng ta có thể thay đổi được đó là tương lai."

Mối quan hệ mới giữa chúng ta trở nên mạnh hơn, khi các cựu chiến binh Hoa Kỳ thành lập những tổ chức phi lợi nhuận để hoạt động giúp đỡ nhân dân Việt Nam, chẳng hạn như cung cấp những dụng cụ cho những người bị thương tích chiến tranh để giúp họ sống một cuộc sống bình thường. Sự tận tình của Việt Nam giúp trao trả hài cốt những quân nhân của chúng tôi trở về với gia đình họ là sự thúc đẩy lớn nhất để cải thiện mối quan hệ. Có rất nhiều người Hoa Kỳ tại đây đã làm việc nhiều năm trong lĩnh vực đó, gồm cả Bộ trưởng Bộ Cựu Chiến Binh của chúng tôi, Ngài Hershel Gober.

Lòng mong muốn được đoàn tụ với thân nhân thất lạc là điều dễ hiểu đối với tất cả chúng ta. Nhiều người Mỹ rất cảm động khi biết rằng chương trình truyền hình mà người Việt Nam xem nhiều nhất vào mỗi chủ nhật là chương trình nhờ khán giả giúp họ tìm kiếm những thân nhân mất tích trong chiến tranh cách đây rất lâu.

Và chúng tôi biết ơn những người dân làng Việt Nam đã giúp tìm kiếm những người mất tích của chúng tôi và vì thế đem lại sự ổn định tinh thần cho những gia đình người Mỹ khi họ biết rằng chuyện gì thật sự đã xảy ra đối với thân nhân của họ.

Chưa bao giờ có hai quốc gia nào đã làm được những việc mà chúng ta cùng nhau đang làm để tìm kiếm những người mất tích trong cuộc xung đột ở Việt Nam. Rất nhiều đội Hoa Kỳ và Việt Nam đã làm việc cùng nhau, đôi khi tại những nơi chốn khó khăn và nguy hiểm. Chính phủ Việt Nam đã cung cấp cho chúng tôi những tài liệu và thông tin của chính phủ để hỗ trợ cuộc tìm kiếm của chúng tôi. Và để đáp lại, chúng tôi đã cung cấp được cho Việt Nam gần 400.000 trang tài liệu có thể trợ giúp cuộc tìm kiếm của các bạn. Trong chuyến thăm này, tôi mang thêm 350.000 trang tài liệu mà tôi hy vọng sẽ giúp các gia đình Việt Nam tìm hiểu xem chuyện gì đã xảy đến với những thân nhân thất lạc của họ.

Hôm nay, tôi đã trân trọng trao cho Chủ tịch nước của các bạn, Ngài Trần Ðức Lương những tài liệu này. Tôi cũng nói với chủ tịch rằng Hoa Kỳ sẽ cung cấp thêm 1 triệu trang tài liệu nữa trước cuối năm nay. Chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp trợ giúp và kêu gọi sự giúp đỡ của các bạn, khi cả đôi bên giữ lời cam kết là làm bất cứ việc gì chúng ta có thể làm được cho đến khi nào đạt được một thống kê đầy đủ nhất về thân nhân của chúng ta.

Sự hợp tác của các bạn trong sứ mạng đó qua 8 năm nay đã được đáp lại bằng việc Hoa Kỳ hỗ trợ Việt Nam những khoản vay quốc tế, tái lập thương mại giữa hai quốc gia chúng ta, thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức và đã ký Hiệp định Thương mại trọng yếu vào năm nay.

Sau cùng, chúng tôi xem Việt Nam như một quốc gia, chứ không phải như một cuộc chiến tranh như các bạn đã yêu cầu trong bao nhiêu năm qua. Một quốc gia với tỷ lệ dân biết chữ cao nhất ở Ðông Nam á; một quốc gia mà giới trẻ vừa đoạt được ba huy chương vàng tại cuộc thi Toán học Olympiad Quốc tế Seoul; một quốc gia của những doanh gia tài năng, tận tuỵ đang xuất hiện sau những năm xung đột và bất ổn, và hướng tới một tương lai xán lạn.

Hôm nay, Hoa Kỳ và Việt Nam bắt đầu một giai đoạn mới trong mối quan hệ đôi bên, vào lúc khi mọi người trên toàn thế giới buôn bán với nhau nhiều hơn, đi lại nhiều hơn, biết nhau nhiều hơn và nói chuyện với nhau nhiều hơn bao giờ hết. Vào lúc khi mọi người tự hào về nền độc lập quốc gia của mình, thì chúng ta đều biết rằng chúng ta đang trở nên ngày càng lệ thuộc lẫn nhau hơn. Sự di chuyển của con người, tiền tài và ý tưởng xuyên biên giới, thành thật mà nói, đã tạo ra những sự ngờ vực giữa những công dân tốt thuộc mọi quốc gia. Họ lo lắng về xu hướng toàn cầu hoá do những hậu quả bất ổn và không lường trước được.

Tuy vậy, xu hướng toàn cầu hoá không phải là một thứ mà chúng ta có thể ngăn cản hoặc loại trừ được. Sự kiện kinh tế này tương đương với lực của thiên nhiên như gió hoặc nước. Chúng ta có thể dồn gió cho căng buồm. Chúng ta có thể dùng nước để tạo ra năng lượng. Chúng ta có thể cố gắng chống lại bão và lũ lụt để bảo vệ nhân dân và tài sản. Nhưng chúng ta chẳng thể nào phủ nhận sự hiện hữu của gió và nước, hoặc tìm cách loại chúng. Xu hướng toàn cầu hoá cũng thế. Chúng ta có thể nỗ lực để tối đa hoá cái lợi của nó và giảm thiểu những rủi ro, nhưng chúng ta không thể làm ngơ trước xu hướng này và nó cũng sẽ không tự biến mất.

Trong thập niên qua, khi khối lượng thương mại trên thế giới đã tăng gấp đôi, số lượng đầu tư từ những quốc gia giàu vào những quốc gia đang phát triển đã tăng gấp sáu lần, từ 25 tỷ đô la vào năm 1990 lên đến hơn 150 tỷ đô-la vào năm 1998. Những quốc gia đã mở cửa nền kinh tế của họ trong hệ thống thương mại quốc tế đã tăng trưởng nhanh ít nhất gấp đôi so với những quốc gia có nền kinh tế khép kín. Công ăn việc làm của các bạn trong tương lai rất có thể tuỳ thuộc vào thương mại và đầu tư của nước ngoài. Nói đến đây tôi chợt nghĩ, chỉ còn 8 tuần nữa tôi sẽ mãn nhiệm, tôi nghĩ là việc làm sau này của tôi rất có thể tuỳ thuộc vào thương mại và đầu tư nước ngoài.

Trong 15 năm qua, Việt Nam đã thực hiện chính sách Ðổi Mới, gia nhập APEC và ASEAN, bình thường hoá quan hệ với Cộng đồng Châu Âu và Hoa Kỳ, và giải thể hợp tác xã nông nghiệp, để nông dân tự do trồng trọt những gì họ muốn và thu nhập trên chính thành quả lao động của họ. Những kết quả này là minh chứng hùng hồn nhất về sức mạnh của các thị trường của các bạn và các khả năng của nhân dân các bạn. Các bạn không chỉ khống chế được tình trạng suy dinh dưỡng mà còn trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai trên thế giới và đã đạt được sự phát triển kinh tế toàn diện mạnh mẽ hơn.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tốc độ phát triển kinh tế có chậm lại và đầu tư nước ngoài vào Việt Nam có giảm đi. Ðiều này cho thấy rằng bất kỳ một nỗ lực nào nhằm tránh xa khỏi những rủi ro của một nền kinh tế toàn cầu thì đồng thời cũng khiến mình không được thừa hưởng những phần thưởng cũng từ đó mà có.

Vào mùa hè năm nay, Ngài Tổng bí thư Lê Khả Phiêu đã nói, và tôi xin được trích dẫn nguyên văn: "Chúng tôi chưa đạt được tầm phát triển xứng với các khả năng của đất nước chúng tôi. Và chỉ có một cách duy nhất là mở cửa hơn nữa nền kinh tế." Nên trong mùa hè năm nay, điều mà tôi tin tưởng sẽ được xem là một bước trọng yếu trên con đường các bạn tiến tới sự thịnh vượng trong tương lai, Việt Nam và Hoa Kỳ đã ký một hiệp định thương mại song phương có tính lịch sử, xây dựng một nền tảng để Việt Nam cuối cùng gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới.

Theo Hiệp định này, Việt Nam sẽ cho phép các công dân của mình, và dần dần sẽ cho phép công dân của các nước khác, các quyền được nhập khẩu, xuất khẩu và phân phối hàng hoá; cho người dân Việt Nam các quyền mở rộng để quyết định vận mệnh kinh tế của chính họ. Việt Nam đã đồng ý sẽ đưa ra các quyết định quan trọng của mình theo nền pháp trị và hệ thống thương mại quốc tế, tăng cường nguồn thông tin tới mọi người dân, và đẩy mạnh sự thăng tiến của nền kinh tế tự do và khu vực kinh tế tư nhân.

Tất nhiên, điều này sẽ tốt cho các đối tác nước ngoài của Việt Nam cũng như Hoa Kỳ. Nhưng nó sẽ còn tốt hơn nữa cho các doanh nhân Việt Nam, là những người đang nỗ lực xây dựng việc kinh doanh của chính họ. Theo hiệp định này, theo tin Ngân hàng Thế giới, Việt Nam có thể thu được thêm 1,5 tỷ đô-la Mỹ mỗi năm và hàng năm chỉ riêng từ hàng xuất khẩu.

Cả hai quốc gia chúng ta đều ra đời từ một bản Tuyên Ngôn Ðộc Lập. Bản Hiệp định Thương mại này là một dạng của Bản Tuyên Ngôn Lệ Thuộc Lẫn Nhau, một lời tuyên bố rõ ràng và không mập mờ rằng sự phồn vinh trong thế kỷ 21 tuỳ thuộc vào sự giao lưu kinh tế của một quốc gia với thế giới.

Sự mở rộng mới này là một cơ hội to lớn cho các bạn. Nhưng nó chưa đảm bảo thành công. Vậy thì phải làm những gì khác? Việt Nam là một quốc gia trẻ trung, với 60% dân số dưới tuổi 30, và mỗi năm có 1,4 triệu người tham gia lực lượng lao động. Những vị lãnh đạo của các bạn hiểu rằng chính phủ và các công ty quốc doanh không thể mỗi năm tạo ra 1,4 triệu việc làm mới. Họ biết rằng những ngành công nghiệp thúc đẩy nền kinh tế toàn cầu hôm nay, như máy tính, viễn thông, công nghệ sinh học, là những ngành dựa trên kiến thức. Ðó là lý do tại sao những nền kinh tế trên thế giới tăng trưởng nhanh hơn khi giới trẻ được học cao hơn, khi phụ nữ có những cơ hội được đi học như nam giới, khi những người trẻ như các bạn có mọi cơ hội khảo sát những ý tưởng mới rồi chuyển những ý tưởng đó thành những cơ hội kinh doanh cho chính mình.

Quả thực như vậy, tất cả các bạn có mặt tại hội trường này ngày hôm nay phải là động lực tạo nên sự phồn vinh của Việt Nam trong tương lai. Như Chủ tịch nước Trần Ðức Lương đã tuyên bố, nội lực của một quốc gia là trí tuệ và năng lực của nhân dân.

Hoa Kỳ hết sức khâm phục trí tuệ và năng lực của các bạn. Một trong những chương trình trao đổi giáo dục lớn nhất của chính phủ chúng tôi là với Việt Nam. Và chúng tôi muốn tăng thêm nữa. Thượng nghị sỹ Kerry có mặt tại đây, và tôi đã nhắc đến ông trước đó, đang dẫn đầu cho một nỗ lực tại Quốc hội Hoa Kỳ, ông cùng với Thượng nghị sỹ John McCain và những cựu chiến binh khác của cuộc xung đột tại đây, đang hoạt động nhằm thiết lập một tổ chức mới gọi là Quỹ Giáo dục Việt Nam. Một khi được thông qua, quỹ này sẽ hỗ trợ 100 học bổng hàng năm, tại đây hoặc tại Hoa Kỳ, cho những người nghiên cứu hoặc giảng dạy khoa học, toán, công nghệ và y khoa.

Bây giờ chúng tôi đã sẵn sàng tài trợ thêm cho những chương trình trao đổi để dự án này có thể được thực hiện ngay. Tôi hy vọng một số người trong các bạn sẽ có cơ hội tham gia. Và tôi cảm ơn Thượng nghị sỹ Kerry vì ý tưởng tốt đẹp này. Cảm ơn Ngài vì những gì Ngài đã thực hiện.

Tôi muốn nói, cái cũng quan trọng như kiến thức chính là cái lợi của kiến thức, mà cái lợi này thì bị hạn chế bởi những giới hạn thái quá trong việc sử dụng kiến thức. Người Mỹ chúng tôi tin tưởng ở sự tự do được tìm tòi, du lịch, suy nghĩ, phát biểu, định hướng những quyết định tác động đến cuộc sống của chúng tôi làm phong phú cuộc sống của mọi người và mọi quốc gia mà trong nhiều khía cạnh vượt ra xa ngoài phạm vi kinh tế.

Cho đến nay, thành tích của Hoa Kỳ trong lĩnh vực này vẫn chưa được hoàn hảo. Rút cuộc, chúng tôi phải mất một thế kỷ mới xoá bỏ được nô lệ. Việc giành quyền bầu cử cho phụ nữ thì phải mất một thời gian dài hơn thế nữa. Và chúng tôi vẫn đang tìm tòi để thực hiện một liên bang hoàn hảo hơn theo ước mơ của những nhà lập quốc của chúng tôi và những ngôn từ trong Bản Tuyên Ngôn Ðộc Lập và Hiến pháp của chúng tôi. Nhưng trong suốt 224 năm qua, chúng tôi đã học được một vài bài học. Thí dụ, chúng tôi đã thấy rằng những nền kinh tế hoạt động tốt hơn khi báo chí được tự do tố cáo tham nhũng, và những toà án độc lập có thể đảm bảo cho các hợp đồng được tôn trọng, sự cạnh tranh được tiến triển mạnh mẽ và công bằng, và các quan chức nhà nước tôn trọng nền pháp trị.

Theo kinh nghiệm của chúng tôi, việc bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng và quyền bất đồng chính kiến không đe doạ sự ổn định của một xã hội. Ngược lại, nó tạo được niềm tin của người dân vào sự công bằng của hiến pháp của chúng ta, và khiến chúng ta phải thực hiện hiến pháp mặc dù chúng ta không đồng ý một quyết định nào đó. Tất cả những điều này sẽ làm cho đất nước của chúng ta mạnh hơn trong các thời điểm tốt hoặc xấu. Theo kinh nghiệm chúng tôi, giới trẻ sẽ có nhiều niềm tin hơn vào tương lai nếu họ có tiếng nói trong việc định hướng tương lai, trong việc lựa chọn các nhà lãnh đạo chính phủ của họ và có một chính phủ có trách nhiệm đối với những người dân mà chính phủ phục vụ.

Bây giờ, tôi xin nhấn mạnh rằng, chúng tôi không tìm cách và cũng không thể áp đặt những ý tưởng này. Việt Nam là một đất nước lâu đời và bền vững. Các bạn đã chứng tỏ với thế giới rằng các bạn sẽ tự quyết định cho chính mình. Chỉ các bạn mới có thể quyết định với những việc chẳng hạn như có nên chăng tiếp tục chia xẻ những tài năng và ý tưởng của Việt Nam với thế giới; có nên chăng tiếp tục mở cửa Việt Nam để làm giầu đất nước mình với những kinh nghiệm của các nước khác. Chỉ có các bạn mới quyết định xem có nên chăng tiếp tục mở cửa thị trường, mở cửa xã hội của mình và củng cố nền pháp trị. Chỉ có các bạn mới quyết định liên kết như thế nào giữa tự do cá nhân và nhân quyền trên nền tảng giầu mạnh của bản sắc quốc gia Việt Nam.

Tương lai của các bạn đang nằm trong đôi bàn tay của mình, đôi bàn tay của nhân dân Việt Nam. Nhưng tương lai của các bạn cũng quan trọng đối với chúng tôi. Vì khi Việt Nam thành công, việc ấy sẽ mang lại lợi ích cho khu vực này cùng các đối tác kinh doanh và những người bạn của các bạn trên toàn thế giới.

Chúng tôi mong muốn được tăng cường sự hợp tác với các bạn trên mọi phương diện. Chúng tôi muốn tiếp tục việc rà soát mìn và những vũ khí chưa nổ. Chúng tôi muốn tăng cường những nỗ lực chung của chúng ta để bảo vệ môi trường bằng cách huỷ bỏ xăng pha chì tại Việt Nam, duy trì nguồn cung cấp nước sạch, cứu nguy những dải san hô và rừng nhiệt đới. Chúng tôi muốn tăng cường nỗ lực trong việc ngăn ngừa và cứu trợ thiên tai, gồm cả những nỗ lực trợ giúp những người bị nguy khốn vì lũ lụt tại vùng đồng bằng sông Cửu Long. Hôm qua, chúng tôi đã trao cho chính phủ các bạn những bức ảnh vệ tinh từ Hệ thống Thông tin Thiên tai Toàn cầu của chúng tôi - những bức ảnh này cho thấy những chi tiết mới nhất về mức độ lũ lụt tại vùng đồng bằng để trợ giúp Việt Nam trong việc tái thiết.

Chúng tôi muốn tăng cường sự hợp tác trong lĩnh vực khoa học, sự hợp tác được chú trọng trong cuộc họp của chúng ta tại Singapore vào tháng này để cùng nhau nghiên cứu những tác động về sức khoẻ và môi sinh của chất đi-ô-xin đối với người Việt Nam và người Mỹ đã có mặt tại Việt Nam; và sự hợp tác mà chúng ta đang mở rộng hơn trên cơ sở Hiệp định Khoa học và Công nghệ mà hai quốc gia chúng ta vừa ký hôm nay.

Chúng tôi muốn là đồng minh của các bạn trong việc phòng chống những căn bệnh gây tử vong chẳng hạn như AIDS, lao và sốt rét. Tôi vui mừng tuyên bố rằng chúng tôi sẽ tăng gấp đôi sự hỗ trợ của chúng tôi cho những nỗ lực của Việt Nam để ngăn chặn nguy cơ của nạn dịch AIDS bằng công tác giáo dục, phòng ngừa, săn sóc và chữa trị. Chúng tôi muốn làm việc với các bạn để đưa Việt Nam thành nơi an toàn hơn bằng cách hỗ trợ các bạn để giảm thiểu những thương tích trên đường phố, ở nhà và tại nơi làm việc. Chúng tôi muốn làm việc với các bạn để tận dụng bản Hiệp định Thương mại này, bằng cách cung cấp sự trợ giúp kỹ thuật để đảm bảo sự thực thi bản Hiệp định thật trôi chảy và đầy đủ, tìm kiếm những phương thức khuyến khích hơn nữa sự đầu tư của Hoa Kỳ nhiều hơn vào quốc gia các bạn.

Tóm lại, chúng tôi mong muốn xây dựng quan hệ đối tác với Việt Nam. Chúng tôi tin rằng việc này sẽ tốt cho cả hai quốc gia. Chúng tôi tin tưởng rằng nhân dân Việt Nam có tài năng để thành công trong thời đại toàn cầu mới này cũng như họ đã thành công trong quá khứ.

Chúng tôi biết vậy, vì chúng tôi đã thấy những tiến bộ các bạn đã đạt được trong thập niên vừa qua. Chúng tôi đã thấy tài năng và sự tháo vát của những người Việt Nam đến cư ngụ tại Hoa Kỳ. Những người Mỹ gốc Việt đã trở thành những quan chức dân cử, chánh án, những nhà lãnh đạo trong lĩnh vực khoa học và trong ngành công nghệ cao. Năm ngoái, một người Mỹ gốc Việt đã có một phát minh toán học làm cho việc điều khiển hội họp từ xa bằng truyền hình với chất lượng cao trở thành dễ dàng hơn. Mọi người ở Hoa Kỳ đều biết đến trường hợp Trần Như Hoàng tốt nghiệp thủ khoa trong khoá học của anh ta tại Trường Võ bị Không quân Hoa Kỳ.

Những người Hoa Kỳ gốc Việt thành đạt không chỉ vì những khả năng độc đáo và tư chất tốt của họ, mà còn vì họ đã có cơ hội để tận dụng khả năng và giá trị của họ. Khi những cơ hội của các bạn tăng lên trong cuộc sống, trong học hỏi, trong việc thể hiện óc sáng tạo, thì không có gì có thể ngăn cản được sự tiến bộ của người Việt Nam. Tôi tin chắc rằng các bạn sẽ thấy nhân dân Hoa Kỳ luôn sát cánh với các bạn. Bởi vì trong thế giới phụ thuộc lẫn nhau này, thành công của các bạn cũng thật sự là thành công của chúng tôi.

Cách đây gần 200 năm, vào khởi điểm của mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, hai quốc gia chúng ta đã cố gắng nhiều để đàm phán một Hiệp định Thương mại, tương tự như Hiệp định Thương mại mà chúng ta đã ký hôm nay. Nhưng cách đây 200 năm, những cuộc đàm phán này đều thất bại, và không một hiệp định nào được ký. Hãy nghe lời phát biểu của một sử gia nói về chuyện gì đã xảy ra cách đây 200 năm, và thử nghĩ xem trong hai thế kỷ nay, câu nói này đáng ra phải được nhắc đi nhắc lại không biết bao nhiêu lần rồi. Ông ta nói rằng: "Những nỗ lực này đã thất bại vì hai nền văn hoá xa lạ đã cùng lên tiếng mà không chịu lắng nghe nhau, và tầm quan trọng của bên này đối với bên kia không đủ sức thuyết phục để vượt qua những trở ngại này."

Vì thiện chí, hãy chấm dứt những ngày tháng khi chúng ta nói át lẫn nhau. Hãy công nhận vai trò quan trọng của mỗi bên. Chúng ta hãy tiếp tục giúp nhau hàn gắn những vết thương chiến tranh, không phải bằng cách quên đi sự dũng cảm cũng như những thảm kịch của các bên, mà bằng tinh thần hoà giải và sự can đảm để xây dựng một tương lai xán lạn hơn cho con em chúng ta.

Mong rằng con em chúng ta sẽ học được ở chúng ta bài học cho thấy rằng: là những con người thiện chí và thông qua những cuộc đối thoại tôn trọng lẫn nhau, người ta có thể phát hiện và tái phát hiện tính nhân văn chung cho cả hai phía và một quá khứ thật đau thương có thể được bù đắp trong một tương lai hoà bình và thịnh vượng.

Cảm ơn các bạn đã chào đón tôi, gia đình tôi và những thành viên trong đoàn Hoa Kỳ đến Việt Nam. Cảm ơn lòng tin vào tương lai của các bạn. Chúc các bạn sức khoẻ và thành công.

PHÁT BIỂU CỦA TỔNG THỐNG TRƯỚC CỘNG ĐỒNG DOANH NGHIỆP VIỆT NAM

Cảng hàng hoá quốc tế của Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam

Tổng thống: Xin cảm ơn cô Liu rất nhiều, cảm ơn những lời phát biểu và giới thiệu của cô - và cả khả năng tiếng Anh tuyệt vời của cô, tốt hơn nhiều so với tiếng Việt của tôi. (cười). Xin cảm ơn Bộ trưởng Mineta và các thành viên khác trong phái đoàn Mỹ. Xin cám ơn Fleming Jacobs đã làm cho chúng tôi cảm thấy được đón chào tại cảng biển tuyệt vời này. Tôi cũng xin cảm ơn các thành viên của chính phủ Việt Nam và chính quyền thành phố Hồ Chí Minh đang có mặt ở đây. Xin cảm ơn tất cả các bạn đã dành thời gian để chúng ta gặp gỡ và làm việc cùng nhau trong mấy ngày vừa qua.

Tôi từng mong muốn được đến nơi đây hôm nay, địa điểm nổi bật tượng trưng cho con đường vươn tới tương lai của Việt Nam, để nói rằng một trong những điều mà tôi đã học được trong ba ngày qua là Việt nam có lịch sử lâu đời nhưng vẫn là một quốc gia trẻ trung. Hơn một nửa dân số của các bạn được sinh ra trong ba mươi năm qua. Và những ngày tươi đẹp nhất đang hiển hiện chờ đón các bạn ở phía trước khi các bạn vẫn tiếp tục tìm tòi để thể hiện sự khéo léo và tư chất thông minh của người dân nước mình.

Trong một thập kỷ qua, Việt Nam đã có những bước tiến dài tích cực trong cải cách kinh tế xã hội. Trong vòng chưa đầy một thập kỷ, các bạn đã đưa mức thu nhập bình quân đầu người tăng lên gần 70%. Hơn mười lăm triệu người thoát khỏi cảnh nghèo túng. Bệnh bại liệt đã được loại trừ. Và cảng hàng hoá này là một ví dụ đáng kinh ngạc về việc Việt Nam đang nắm bắt các cơ hội mới của thế kỷ 21 như thế nào.

Hẳn là các bạn rất tự hào về những gì các bạn đã tạo dựng được tại đây. Tôi có thể nói với các bạn rằng bất cứ quốc gia nào trên thế giới cũng sẽ rất vui sướng khi có một cơ sở như thế này. Và điều đó hẳn sẽ khiến các bạn hình dung xem mình có thể đạt được bao nhiêu thành tựu khác nữa.

Chỉ trong thập kỷ qua, xuất khẩu của Việt Nam ra thế giới đã tăng lên hơn sáu lần. Ðất nước các bạn sẽ còn tăng trưởng hơn nữa cùng với nền kinh tế ngày càng cởi mở hơn và nền pháp trị được phát triển. Nhiều khoản đầu tư mới sẽ còn đổ vào khi người ta thấy các thương gia Việt Nam thành lập được các công ty tương tự như APL. Và thêm nhiều công ty như APL sẽ được thành lập nếu các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài thấy các rào cản đối với đầu tư được dỡ bỏ ở một Việt Nam có các điều kiện kinh doanh thuận lợi hơn.

Việt Nam có tỷ lệ người dân biết chữ cao nhất Ðông Nam á. Hãy tưởng tượng xem các bạn sẽ còn đạt được thêm bao nhiêu thành tựu nếu ngày càng có nhiều thanh niên được tự do hơn trong việc định hướng các quyết định có tác động đến cuộc sống của họ, và nếu cạnh tranh quyết liệt và các sáng kiến làm giảm chi phí sử dụng Internet đối với tất cả học sinh và các thương gia trẻ, để rồi tất cả mọi người dân Việt nam đều được hưởng lợi từ việc trao đổi các quan điểm một cách tự do và cởi mở.

Một sức mạnh to lớn nữa của các bạn là sự bùng nổ của lớp người trẻ đầy hoài bão, hàng năm có khoảng 1,4 triệu thanh niên tham gia lực lượng lao động. Giới lãnh đạo nước bạn đã thừa nhận rằng chỉ có các doanh nghiệp nhà nước không thôi thì không thể tạo đủ công ăn việc làm tử tế cho tất cả số thanh niên này. Nhưng thanh niên Việt Nam có đủ tài năng và sức sáng tạo để tạo ra công ăn việc làm tương lai cho chính bản thân họ, trong một kỷ nguyên mới chứa đầy tinh thần kinh doanh, tính sáng tạo và cạnh tranh. Ðó chính là tương lai của Việt Nam và của thanh niên nước này.

Trong số những người sẵn lòng cùng các bạn tạo dựng nên tương lai đó có những người Việt Nam đang định cư ở nước ngoài, trong đó có khoảng một triệu người ở Mỹ. Cùng có mặt với chúng ta ở đây hôm nay là hai chị em người Mỹ gốc Việt Nguyễn Cao Thắng và Trương Bích Diệp. Họ điều hành công ty dược phẩm OPV. OPV từng là một trong những công ty thành công nhất của Việt Nam vào đầu những năm 1970, và hiện nay chính phủ chúng tôi đã cho họ vay vốn để xây dựng một nhà máy sản xuất mới ngay tại ngoại ô thành phố này.

Những người Việt Nam ở nước ngoài mong muốn đầu tư vào đất nước các bạn, không chỉ bằng tiền của mà còn bằng cả tấm lòng của họ. Chúng tôi rất vui mừng được giúp họ trở lại, và chúng tôi cảm ơn nhân dân và chính phủ Việt Nam luôn chào đón họ trở về quê hương.

Hiệp định thương mại mà Mỹ đã ký với Việt Nam sẽ góp phần đưa nhiều nhà đầu tư hơn nữa đến với đất nước các bạn. Nó cũng sẽ giúp phát triển một thị trường tự do có trình độ cao hơn và cởi mở hơn, trên cơ sở nền pháp trị quốc tế. Ðiều đó sẽ đền đáp xứng đáng hơn cho tính sáng tạo và chủ động của người Việt Nam ưu tú. Cả hai quốc gia chúng ta phải thông qua được Hiệp định này và thực thi nó. Cần phải đón nhận - mà không lo sợ - những thay đổi mà Hiệp định mang lại.

Cách đây vài ngày tại Hà Nội, tôi đã nói với các nhà lãnh đạo của các bạn rằng Mỹ cam kết trợ giúp Việt Nam thực thi Hiệp định thương mại này. Trong đó, chúng tôi sẽ cung cấp dần một khoản tín dụng trị giá 200 triệu đô la để hỗ trợ đầu tư của Mỹ vào Việt Nam. Chính phủ hai nước đã nhất trí tiến hành đối thoại về kinh tế để cùng nhau tìm ra các cách thức hợp tác nhằm phát triển nền kinh tế của hai nước theo các lối thực sự cải thiện được cuộc sống của người dân.

Tôi tin là - nhờ có cuộc cách mạng công nghệ thông tin và kinh tế học năng lượng - các bạn có thể tránh được một số sai lầm mà nước Mỹ và các nước công nghiệp khác đã mắc phải trên con đường đi đến sự thịnh vượng. Ví dụ như ngày nay chúng ta biết rằng bảo vệ môi trường thực sự giúp ích cho nền kinh tế. Bảo vệ môi trường là bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên và giúp ngăn ngừa thiên tai như nạn lũ lụt khủng khiếp mà Việt Nam đã chứng kiến trong hai năm qua. Giờ đây chúng ta biết rằng càng đầu tư nhiều cho người lao động, nâng cao tay nghề và bảo vệ các quyền của họ, thì năng suất của họ càng cao và công ty sẽ có lợi nhuận càng lớn, còn nền kinh tế quốc dân càng tăng trưởng mạnh mẽ hơn.

Tôi rất hài lòng vì hôm thứ sáu chúng tôi đã ký được một hiệp định với chính phủ Việt Nam để đối thoại về các vấn đề lao động, an toàn và tiêu chuẩn nơi làm việc và về các kỹ năng mà người lao động cần có trong nền kinh tế thông tin mới này, cũng như việc họ cần được bảo vệ thế nào trước những bất ổn của nền kinh tế đó. Không ai có thể phủ nhận được tầm quan trọng của những vấn đề này khi chúng ta hợp tác vì một tương lai tốt đẹp hơn. Nhưng cũng không nên phủ nhận cơ hội phát triển của Việt Nam. Ðó chính là ý nghĩa của Hiệp định thương mại; đó chính là ý nghĩa của bến cảng này. Những người lao động ở đây, tại bến cảng này hiểu rõ hơn ai hết rằng thương mại làm tăng tiền công lao động, tăng các tiêu chuẩn và mở ra các cơ hội.

Một đặc ân lớn đối với tôi hôm nay và trong mấy ngày qua chính là được thấy những gì mà người dân Việt nam đã đạt được. Tôi vô cùng xúc động được đến thăm nơi đây. Tôi đến đây một phần vì tin tưởng rằng Mỹ và Việt Nam gắn kết với nhau không chỉ bởi có chung một quá khứ bi kịch - một quá khứ phải được tôn trọng và ghi nhớ - mà còn vì chúng ta có thể cùng nhau xây dựng một tương lai tươi sáng để giải phóng người dân hai nước chúng ta và tiềm năng của họ.

Những năm tháng thù địch đã qua. Ngày nay, cả hai nước chúng ta cùng quan tâm đến sự giàu có và thịnh vượng của các bạn. Tương lai của các bạn quyết định một phần tương lai của chúng tôi, và chúng tôi mong muốn là đối tác của các bạn. Chúc các bạn thành công. Chúc các bạn sức khoẻ và thành công. Cám ơn rất nhiều. (Vỗ tay.)

DIỄN VĂN CỦA TỔNG THỐNG CLINTON TẠI CUỘC CHIÊU ĐÃI TRỌNG THỂ TỐI 17-11-2000

Kính thưa Chủ tịch nước Trần Ðức Lương,

Kính thưa các quý vị đại biểu của Chính phủ Việt Nam,

Kính thưa các quý ông, quý bà,

Xin cảm ơn sự đón tiếp mà các Ngài đã dành cho tôi, gia đình tôi và phái đoàn của chúng tôi.

Chúng tôi vinh dự được cùng các Ngài viết nên một chương mới trong quan hệ giữa hai nước Hoa Kỳ và Việt Nam, và chúng tôi biết ơn vì chương sử mới này đã có một khởi đầu tốt đẹp. Quả thực, lịch sử mà chúng ta để lại sau mình rất đau buồn và nặng nề. Chúng ta không được quên nó. Nhưng chúng ta cũng không được để nó chi phối chúng ta. Quá khứ chỉ là cái đến trước tương lai, quá khứ không phải là cái quyết định tương lai.

Hôm nay nước Mỹ và nước Việt Nam đang làm nên một trang sử mới. Thế hệ sau sẽ nhìn lại thời điểm hiện tại và thấy những cựu chiến binh Mỹ quay trở lại Việt Nam tìm kiếm câu trả lời về quá khứ, và những người Việt Nam chấp nhận họ để cùng xây dựng một tương lai chung; thấy những sinh viên trẻ của Việt Nam khát khao hấp thụ tất cả những gì thế giới dành cho họ, và cùng học với họ có các thanh niên đến từ nước Mỹ; thấy các doanh nhân, các nhà khoa học và các nhà bảo tồn cùng các nghệ sĩ đúc nên mối liên kết giữa Việt Nam và thế giới.

Nói ngắn gọn, người ta sẽ nhìn lại và đi đến một kết luận mà Nguyễn Trãi, nhà chính trị thiên tài của Việt Nam đã từng nói 500 năm trước, đại ý: Sau rất nhiều năm chiến tranh, chỉ còn cuộc sống là tồn tại.

Ngày nay, nhân dân hai nước chúng ta cùng đối mặt với một thế giới có nhiều thay đổi, với những khát vọng cơ bản giống nhau, và cả những băn khoăn giống nhau: Làm sao để có thể nắm lấy những cơ hội của nền kinh tế toàn cầu mà vẫn tránh được những xáo động của nó? Làm thế nào để trong khi mở cửa đón những ý tưởng mới, chúng ta vẫn bảo vệ được truyền thống của chúng ta, nền văn hoá của chúng ta, lối sống của chúng ta?

Nhưng nếu như toàn cầu hóa mang thế giới đến với Việt Nam, thì đồng thời nó cũng mang Việt Nam đến với thế giới. Các bộ phim về cuộc sống ở Việt Nam, từ phim "Mùi đu đủ xanh" đến phim "Ba mùa", đang giành được giải thưởng trên toàn thế giới. Các bức tranh của họa sĩ Việt Nam Ðỗ Quang Em có giá trị cao tại các cuộc triển lãm nghệ thuật quốc tế. Các bài thơ 200 năm tuổi của nữ sĩ Hồ Xuân Hương đang được xuất bản ở Mỹ – bằng tiếng Anh, tiếng Việt, và cả chữ "Nôm" nguyên bản, là lần đầu tiên mà một bản thảo cổ của Việt Nam được đưa lên in ấn. Các nhà thiết kế thời trang như Armani và Calvin Klein sáng tạo những bộ sưu tập mới dựa trên trang phục truyền thống của Việt Nam, chiếc áo dài. Tôi cũng xin nói thêm, người Mỹ đang thưởng thức lá sả, tỏi và thậm chí cả mướp đắng – tất cả được trồng tại một trang trại của người Việt Nam ở Virginia, chỉ cách Nhà Trắng 20 phút lái xe.

Toàn cầu hóa cũng có nghĩa là trên mạng internet, người Mỹ có thể đọc những tin tức tài chính mới nhất của Việt Nam, hoặc biết đến những khó khăn thách thức trong việc bảo tồn khu phố cổ Hà Nội, hay là ủng hộ các tổ chức đang xúc tiến bảo tồn các loài vật mới, đang được tìm thấy tại cao nguyên miền trung. Nó cũng có nghĩa là chúng tôi có thể cài đặt phông chữ tiếng Việt . Quả thật, chăng bao lâu nữa, những công nghệ dịch thuật tinh vi sẽ làm cho internet trở thành một lực lượng đa ngôn ngữ, chứ không phải là đồng hóa ngôn ngữ.

Khi chúng ta mở rộng các cánh cửa, chúng ta không chỉ tiếp nhận những tư tưởng mới. Chúng ta còn giới thiệu được với bên ngoài tài năng và tính sáng tạo cùng tiềm năng của dân tộc. Chỉ sau một ngày ở thăm đất nước của các bạn, tôi tin tưởng chắc chắn rằng sẽ không có gì có thể ngăn cản người dân Việt Nam giành lấy cơ hội nhận biết tiềm năng tràn đầy của mình. Nhân dân Hoa Kỳ vui mừng vì đã đến lúc chúng ta có thể trở thành đối tác.

Như Truyện Kiều đã nói: "Sen tàn cúc lại nở hoa, sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân". Nay những ký ức băng giá về quá khứ đã bắt đầu tan. Những phác thảo của một tương lai ấm áp chung đã bắt đầu hình thành. Cùng nhau, chúng ta hãy tận hưởng mùa xuân mới này.

Tôi muốn các bạn cùng tôi nâng cốc chức mừng ngài chủ tịch nước, phu nhân của ngài và nhân dân của đất nước vĩ đại này cũng như tình hữu nghị trong tương lai giữa hai nước chúng ta.