Bệnh loét dạ dày ( bao tử ) , nguyên nhân và cách chữa trị - BS chuyên khoa Bùi Xuân Dương ,Kiều bào Mỹ

Loét dạ dày là một căn bệnh có thể xảy ra cho mọi lứa tuổi, mà phổ biến nhất là đối với những người trong độ tuổi trung niên. Các nguyên nhân gây bệnh là gì? Bao tử bị loét nghe có vẻ dễ sợ như vậy thì có cách chữa trị hay không? Để giúp quý vị tìm hiểu rõ hơn, “Sức khỏe và đời sống” có cuộc trao đổi với bác sĩ chuyên khoa Bùi Xuân Dương, Chủ tịch Hội Y sĩ tại miền Nam California.

Thế nào được gọi là bệnh loét dạ dày?

Đau bao tử, loét bao tử là căn bệnh mà người Việt Nam chúng ta ai cũng có thể bị, nhưng hai bệnh này hay bị nhiều người nhầm lẫn. Thật ra, đau bao tử không có nghĩa là bao tử bị loét.

Nguyên nhân của hai căn bệnh này cũng khác nhau, phải không ạ?

Quả thật đúng như vậy.

Nguyên nhân

Bác sĩ có thể trình bày rõ hơn về nguyên nhân gây ra căn bệnh loét bao tử ?

Nguyên nhân làm bao tử bị viêm, đỏ, sau đó, nếu không chữa trị thì bị loét là do chất acid trong bao tử lên cao. Bao tử là chỗ tiêu hoá thức ăn, một trong những chất giúp cho quá trình này là chất acid, nhưng nếu vì một lý do nào đó mà bao tử của chúng ta chứa quá nhiều chất acid thì chất acid đó sẽ quay ngược lại phá bao tử chúng ta, dẫn đến tình trạng loét bao tử.

Nguyên nhân làm tăng chất acid trong bao tử là do nội tạng, do nguyên nhân từ bên ngoài, hay do chế độ ăn uống?

Ngày xưa người ta vẫn tửơng loét bao tử là do vấn đề ăn uống, như ăn các chất chua, cay, ăn uống không đúng giờ giấc, do lo lắng, căng thẳng nhiều quá..v.v…Thật ra, sau này người ta khám phá ra điều đó không đúng.

Các cuộc nghiên cứu cho thấy xác xuất bị loét bao tử của những người có công việc rất căng thẳng cũng không cao hơn những người có công việc thảnh thơi. Sau này, người ta khám phá ra hai nguyên nhân chính gây ra loét bao tử.

Thứ nhất, do uống các loại thuốc trị đau nhức như Advil chẳng hạn. Thứ hai, là do con vi trùng tên H-pylori đã gây ra nhiều tử vong, không những có khả năng làm loét bao tử, còn có thể gây ung thư bao tử nữa.

Ngoài nguyên nhân như vậy, còn có các yếu tố nào có thể làm tăng nguy cơ bệnh loét bao tử?

Quan trọng là yếu tố hút thuốc lá. Khi mình hút thuốc lá, các mạch máu trong bao tử sẽ co thắt lại, màng của bao tử sẽ không còn đủ dinh dưỡng nhiều như ở những người không hút thuốc, cộng thêm tình trạng chất acid lên cao thì chúng ta sẽ dễ bị loét bao tử hơn.

Làm việc ca ba ban đêm cũng là một yếu tố có thể làm tăng nguy cơ, vì thời gian đó, cơ thể và hệ tiêu hoá đáng lẽ phải được nghỉ ngơi để hồi sinh lại, nhưng lại phải thức để làm việc.

Khi ta ăn cay, ăn chua có thể gây nên tình trạng đau bụng, do chất chua làm bụng co thắt lại. Nếu chúng ta kiêng cữ ăn chua thì tình trạng đau bụng tự nhiên sẽ hết, chứ không cần chữa trị gì cả.

Bác sĩ có nói nguyên nhân gây bệnh loét bao tử là do vi trùng H-pylori. Con vi trùng này có trong môi trường nào? Những ai là đối tượng dễ bị nhiễm vi trùng này nhất?

Vi trùng này có mặt ở khắp nơi. Chỗ nào càng kém vệ sinh thì càng có nhiều.

Nghĩa là có trong cả không khí, thức ăn..

Nói thế thì chắc nhiều người nghe sợ lắm, chẳng dám đi ăn tiệm hay ăn uống chung với ai. Thật ra, bệnh này không dễ lây như bệnh cảm cúm đâu. May mắn thay, con người khi lớn lên, hệ thống miễn nhiễm càng mạnh hơn, nếu có lỡ nuốt phải con vi trùng này thì cũng bị chất acid trong bao tử của mình đốt đi.

Năm ngoái, có hai vị bác sĩ khám phá ra con vi trùng này được nhận giải Nobel. Hai vị này tìm thấy sự hiện diện của con vi trùng H-pylori trong bao tử con người, và cho rằng đây là nguyên nhân gây nên loét bao tử. Lúc bấy giờ chẳng ai tin họ cả. Họ mới chứng minh bằng cách nhờ đồng nghiệp soi bao tử, sau đó nuốt con vi trùng này vào.

Một, hai tháng sau lại nhờ người khác soi lại bao tử và thấy có bị loét bao tử. Thế rồi, sau thời gian uống trụ sinh để chữa trị, họ soi bao tử lại lần nữa thì thấy con vi trùng H-pylori biến mất.

Lúc đó, họ mới chứng minh được rằng chữa trị loét bao tử không cần thuốc gì khác ngoài thuốc trụ sinh. Từ đó trở đi, người ta mới bắt đầu để ý đến con vi trùng H-pylori này nhiều hơn.

Xin hỏi bác sĩ về các triệu chứng giúp người bệnh nhận biết mắc phải căn bệnh loét bao tử là gì?

Triệu chứng của bệnh có thể mơ hồ, có thể điển hình. Điển hình nhất là bụng xon xót, nóng lên lúc đói, nhất là ngay chỗ chấn thuỷ, bệnh nhân lúc nào cũng cảm thấy muốn ăn nhưng khi ăn vào một tí thì thấy bụng sình lên, khó tiêu. Đối với bệnh nhân loét bao tử, chất chua acid không chỉ nằm trong bao tử mà còn có thể chạy ngược lên trên thực quản.

Bệnh nhân vào buổi tối sau khi ăn xong đi nằm ngay thì cảm thấy khó thở, tức ngực giống như bị đau tim. Nhiều khi chất chua tiếp tục chạy ngược lên trên nữa thì làm bệnh nhân bị suyễn vì thanh quản bị co thắt lại. Răng bệnh nhân có thể bị hư, lợi bị nở lớn. Nếu chất acid cứ phá bao tử, ruột non, tá tràng lâu ngày thì có thể làm loét, gây tình trạng chảy máu, tức xuất huýêt bao tử.

Nếu để loét lâu hơn nữa mà không chữa thì gây lủng bao tử. Một số người uống thuốc đau nhức mà lại uống rượu càng nguy hại hơn. Thuốc đau nhức vốn đã làm loét bao tử nhưng không gây cảm giác đau nên bệnh nhân không biết. Đến lúc nào đó bao tử bị lủng, đột nhiên bệnh nhân ói ra máu thì mới phát hiện mình bị loét bao tử.