CIO : Chief Information Officer - Nhà chiến lược thông tin thời Thương Mại Điện Tử

CIO - Lãnh đạo Công Nghệ Thông Tin ( CNTT ) hay Giám đốc Công Nghệ Thông Tin, là một khái niệm còn khá mới mẻ tại Việt Nam, được nhắc đến ngày càng nhiều tại các tập đoàn nước ngoài và chủ yếu phổ biến đối với dân trong nghề IT ( Information Technology ). Gần đây khái niệm này cũng đang được nhắc đến thường xuyên hơn tại Việt Nam. Dưới đây là ghi nhận về các CIO ngày nay qua góc nhìn của những người trong cuộc...

Điều gì tạo nên một CIO xuất chúng?

Ông Nguyễn Anh Nguyên – Giám đốc Kế hoạch và CNTT ( Công ty Unilever Việt Nam ) :

Một CIO giỏi, theo quan điểm của tôi, là một nhà chiến lược giỏi. Anh ta không nhất thiết phải giỏi chuyên môn công nghệ hay thông tin mà quan trọng nhất là phải có khả năng nhìn xa trông rộng.

CIO phải hoạch định những chiến lược về đầu tư công nghệ nhằm đảm bảo nguồn thông tin luôn được xử lý sớm nhất, chính xác nhất để chiến thắng các đối thủ. Việc đầu tư này phải song hành và thậm chí đón đầu quá trình tăng trưởng của công ty. Để làm được điều này thì CIO phải tìm kiếm nhiều cơ hội để gần gũi ban lãnh đạo công ty, chứng minh khả năng đóng góp của IT đối với hoạt động và kinh doanh của tổ chức, làm cho tiếng nói của mình được lắng nghe để cùng ban lãnh đạo đưa hình ảnh công nghệ vào hoạt động của công ty.

Điều quan trọng thứ nhì là bạn phải biết dùng người. Sự thành đạt của một CIO, theo quan điểm của tôi, còn phụ thuộc nhiều vào khả năng quản lý con người. Trong quá trình tăng trưởng của công ty, bạn phải đảm bảo đội ngũ làm CNTT cũng tăng trưởng theo. Bạn phải đảm bảo rằng nguồn lực của bạn cũng phát triển theo hướng nhằm đẩy mạnh thông tin chứ không phải thuần tuý vì mục đích phát triển công nghệ, biến nhà lãnh đạo CNTT thành nhà quản trị thông tin, hoặc thậm chí biến thành nhà kinh doanh có nền tảng CNTT.

Ông Đinh Quang Nương – Phó Tổng Giám đốc điều hành - giao dịch bảo hiểm & CNTT ( Prudential Việt Nam ) :

Một CIO không chỉ cần có kiến thức tốt về lĩnh vực IT ( Information Technology ) mà còn cần phải nắm rõ kiến thức về kinh doanh, dịch vụ của lĩnh vực mà anh ta phục vụ. Mọi quyết định kinh doanh mà không có sự tham vấn của CIO ngay từ ban đầu mà chỉ coi IT là bộ phận thực thi, theo tôi, đều là sử dụng anh ta không hiệu quả.

Một tổ chức cần nhận rõ vai trò của CIO trong việc tạo và nâng cao tính cạnh tranh của mình bởi anh ta giúp hiệu quả hoá hoạt động và kinh doanh của tổ chức cũng như giúp rất nhiều trong việc phục vụ khách hàng hoàn hảo hơn. CNTT là một trong những bộ phận then chốt mang tính chiến lược trong hoạt động của một công ty.

Lãnh đạo CNTT là thành viên trong Ban Giám đốc, có trách nhiệm trong việc hoạch định và đưa ra những quyết định mang tính chiến lược kinh doanh. Việc hoạch định chiến lược CNTT cho công ty sẽ mang lại tính hiệu quả cao trong hỗ trợ cho chiến lược kinh doanh của công ty và hiệu quả hóa, hiện đại hoá quy trình làm việc của công ty.

Ông Đào Minh Tuấn – Giám đốc Trung tâm Tin học ( Vietcombank ) :

Tôi nghĩ, ở đây, chúng ta cũng chưa nên bàn có hay chưa có chức danh ấy, vì sau này khi chúng ta gia nhập WTO thì thế giới họ công nhận những chức danh gì thì Việt Nam cũng phải công nhận những chức danh ấy.

Đối với các ngân hàng Việt Nam nói riêng, ngân hàng nào có mức độ ứng dụng CNTT cao rồi thì việc có chức danh hay chưa, người lãnh đạo CNTT vẫn phải đảm bảo cho ngân hàng ấy hoạt động. Quan trọng là nhận thức của Ban điều hành ngân hàng đó về CNTT. Nhận thức đó sẽ chi phối việc xây dựng chiến lược kinh doanh, việc có đưa ra những yêu cầu cụ thể và những yêu cầu này có dựa trên khả năng đáp ứng của CNTT hay không, có đủ cơ sở để những người làm CNTT đưa ra những chính sách, chiến lược phát triển CNTT cũng như lựa chọn những sản phẩm, đưa ra những tư vấn quan trọng trong định hướng phát triển CNTT đối với doanh nghiệp đó hay không.

Tất nhiên người làm CNTT phải am hiểu hoạt động kinh doanh, những nghiệp vụ kinh doanh mang tính chất tổng quát để đưa vào ứng dụng cho hiệu quả và đáp ứng được yêu cầu của ban lãnh đạo. Đặc biệt là trong ngành tài chính ngân hàng, họ phải am hiểu những dịch vụ tài chính ngân hàng hiện đại ngày nay vận hành thế nào, từ đó đưa ra những tư vấn quan trọng cho ban lãnh đạo vế ứng dụng thế nào, đưa ra sản phẩm nào trước, có chất lượng cao hay không, có sức cạnh tranh hay không.

Trong bối cảnh tới đây khi Việt Nam gia nhập WTO, mặc dù còn ảnh hưởng của Nhà nước nhưng không bị chi phối bởi cơ chế Nhà nước nữa, chức danh CIO trở nên rất quan trọng, là một ý kiến quan trọng trong các quyết định đưa ra của ban điều hành trong việc hoạch định chiến lược kinh doanh, xử lý một tình huống cụ thể trong kinh doanh.

Ông Lê Xuân Vũ - Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và Phát triển Sản phẩm Dịch vụ Công nghệ Ngân hàng ( Techcombank ) :

Hiện nay, các doanh nghiệp của Việt Nam cũng bắt đầu nghe thấy và quen với chức danh CIO. Theo tôi, CIO thực ra không phải là một giám đốc làm CNTT, mặc dù trên thế giới 70% các CIO xuất phát là những người làm công nghệ, nhưng đó không phải là người làm công nghệ thuần túy.

Trong các doanh nghiệp, CIO là người đứng giữa quy trình kinh doanh và toàn bộ hoạt động CNTT, anh ta phải hiểu cả về CNTT và quy trình kinh doanh. Trong doanh nghiệp, CIO là người nằm trong ban điều hành, có thể giữ cương vị phó giám đốc, hiểu được quy trình kinh doanh, nhu cầu kinh doanh và biến nó thành một kế hoạch phát triển của CNTT.

Ở Việt Nam, hiện nay chưa có cộng đồng CIO trong khi ở nước ngoài thì rất phổ biến. Khi chúng ta tạo ra một cộng đồng CIO ở Việt Nam, hòa nhập với cộng đồng khu vực và quốc tế thì điều này sẽ có 2 tác dụng: giúp doanh nghiệp Việt Nam nhận thức rõ hơn về vai trò và ứng dụng CNTT trong doanh nghiệp, đáp ứng nhu cầu hoạt động kinh doanh; và tạo ra một môi trường để chia sẻ học tập kinh nghiệm giữa các CIO. Việc thành lập một cộng đồng CIO ở Việt Nam hiện nay là rất thiết thực vì các doanh nghiệp cũng bắt đầu ý thức về tầm quan trọng của CNTT và người lãnh đạo CNTT.

CIO trước ngưỡng cửa hội nhập

Ông Nguyễn Anh Nguyên – Giám đốc Kế hoạch và CNTT ( Công ty Unilever Việt Nam ) :

Khó khăn lớn nhất để có đội ngũ CIO "chất lượng cao", đáp ứng xu thế hội nhập sẽ là vấn đề con người. Việt Nam đang có 3 thay đổi lớn: mỗi năm tăng trưởng 8, tình hình chứng khoán tăng mỗi năm khoảng 800 triệu và việc mua bán cổ phần qua lại giữa các công ty là rất lớn - khoảng 8 tỉ đồng. Điều này chứng tỏ thị trường đang rất nóng, khi gia nhập WTO, sẽ còn nóng hơn. Các Công ty lớn sẽ vào, họ sẽ mua lại các công ty nhỏ, đầu tư vào các công ty đang nhỏ, và họ sẽ “săn” những người giỏi mà CNTT là thị trường cực kỳ nóng hổi! Đây là điều mà các CIO phải quan tâm và cả các quản trị viên khác cũng đều phải quan tâm.

Khó khăn thứ hai, các vị giám đốc CNTT sẽ không có quyền hạn như ngày xưa nữa, không có hoạch định riêng cho mình nữa. Càng ngày, bạn sẽ phải tuân thủ theo những tiêu chuẩn của các công ty mẹ. Việc chuẩn hóa được tiến hành cả trong hệ thống CNTT, và chuẩn hóa luôn các nguồn thông tin mà tập đoàn được phép sử dụng và nên sử dụng. Việc chuẩn hóa đó sẽ mang lại những nguồn lợi làm giảm chi phí ở góc độ toàn cầu nên sẽ bị đòi hỏi rất gắt gao. Theo tôi, đây sẽ là thách thức về mặt thái độ và tính thích nghi của CIO.

Khó khăn lớn nữa là năng lực thực sự của người làm CIO, bất kể công ty Việt Nam hay nước ngoài, là nền tảng hiểu biết mô hình quản trị kinh doanh cũng như nền tảng hiểu biết về chiến lược kinh doanh. Quan điểm của tôi là CIO đến một thời điểm nào đấy là phải tạo cho mình một năng lực rõ ràng về ngành công nghiệp hàng dọc, hàng tiêu dùng chẳng hạn. Đã đến lúc mà CIO cần phải chuyên nghiệp hóa theo từng ngành. Để làm được điều này thực ra không phải là dễ, đặc biệt trong bối cảnh thị trường rất nóng, dễ xảy ra hiện tượng CIO nhảy từ công ty này sang công ty khác, từ ngành này sang ngành khác.

Ông Đinh Quang Nương - Phó Tổng Giám đốc điều hành - Giao dịch Bảo hiểm & CNTT ( Prudential Việt Nam ) :

Theo cá nhân tôi, thách thức đối với các doanh nghiệp trong nước về việc ứng dụng cũng như triển khai các dự án CNTT trước tiến trình hội nhập gồm: Con người: khả năng làm việc nhóm, kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm quản lí dự án. Hiểu biết của cấp lãnh đạo về giá trị đóng góp và sự cần thiết của CNTT. Tư duy của nhân viên trong việc thay đổi và chấp nhận sự thay đổi để thực hiện tốt hơn cho việc áp dụng CNTT trong tổ chức.

Ông Đào Minh Tuấn – Giám đốc Trung tâm Tin học ( Vietcombank ) :

Việc gia nhập WTO là một thách thức không chỉ với Ngân hàng Nngoại thương mà cho tất cả các doanh nghiệp Việt Nam. Đối với chúng tôi, một khi anh gia nhập WTO tức là anh phải đương đầu với các đối thủ cạnh tranh, và họ đã có những lợi thế lớn hơn rất nhiều về trình độ công nghệ, năng lực quản lý và đặc biệt họ có những sản phẩm dịch vụ tài chính chất lượng rất cao.

Ngân hàng Ngoại thương hiện nay trong lộ trình gia nhập WTO may mắn được chỉ định là ngân hàng cổ phần hóa và cũng đang thực hiện tái cơ cấu mô hình tổ chức cũng như mô thức kinh doanh theo chuẩn ngân hàng hiện đại. Việc thay đổi đó đòi hỏi sự hỗ trợ rất lớn từ CNTT.

Ngân hàng hiện nay đang kinh doanh theo cơ chế một ngân hàng nhà nước, chịu rất nhiều tác động khi chuyển sang cơ chế thị trường cũng như hoạt động theo mô thức kinh doanh của một ngân hàng hiện đại. CNTT phải đảm bảo hỗ trợ được để các mô thức kinh doanh ấy hoạt động được trong một cơ chế không chịu áp lực lớn của những cái gọi là chính sách bảo hộ trước đây, những cơ chế trước đây ưu tiên cho những ngân hàng nhà nước. Nghĩa là anh phải thực sự đứng bằng hai chân, bằng khả năng của con người, bằng chính trình độ công nghệ, bằng những sản phẩm anh có.

Ông Lê Xuân Vũ - Giám đốc Trung tâm Ứng dụng và Phát triển sản phẩm dịch vụ công nghệ Ngân hàng ( Techcombank ) :

Khi Việt Nam gia nhập WTO, chúng ta phải đối diện với nhiều thách thức từ các ngân hàng nước ngoài. Ngân hàng nước ngoài có quy mô hoạt động lớn, ngoài tiềm lực về kinh tế, tài chính, có kinh nghiệm lâu năm trong việc cung cấp các sản phẩm dịch vụ, quy trình nghiệp vụ tiêu chuẩn, tiên tiến, quy trình quản lý rủi ro, quy trình chăm sóc khách hàng chu đáo và nhiều ưu việt khác so với ngân hàng của Việt Nam.

Techcombank cũng đã chuẩn bị kế hoạch 5 năm, 2005 -2010. Mục tiêu phấn đấu là đưa Techcombank trở thành ngân hàng nội thị đa năng hàng đầu tại Việt Nam và đạt được sự hài lòng cao nhất từ khách hàng. Mục tiêu tài chính cụ thể là đến năm 2010 đạt mức 1,5 tỷ USD tài sản, 100 triệu USD vốn chủ sở hữu, 200 chi nhánh, 1 triệu khách hàng và 2 triệu thẻ. Chúng tôi cũng có kế hoạch niêm yết trên thị trường chứng khoán vào năm 2008. Về chất lượng dịch vụ thì Techcombank mong muốn thuộc nhóm đứng đầu trong nhóm dịch vụ ngân hàng bán lẻ tại 4 thành phố lớn nhất cả nước và dịch vụ phi tín dụng đạt 40% thu nhập hoạt động.

VNN