10 năm nhìn lại Ðào Tạo Thiết Kế Vi Mạch ở TP.HCM - GS.TS Đặng Lương Mô , Kiều bào Nhật Bản

Xin trích một phần bài viết về ý tưởng xây dựng Ngân hàng tài năng Việt kiều của GS.TS Đặng Lương Mô, người đã có những đóng góp và hoạt động không mệt mỏi để gầy dựng bước đầu cho nền vi mạch Việt Nam.

Những lời tâm sự sau đây của GS. TS Đặng Lương Mô cũng khái quát tình hình đào tạo vi mạch trong 10 năm qua ở TP HCM nói riêng và ở Việt Nam nói chung.

"Trong 10 năm qua, tôi đã chuyên tâm làm 3 việc, tất cả là đóng góp sự hiểu biết của tôi về vi mạch cho nền giáo dục đào tạo và góp phần xây dựng nền công nghiệp này tại Việt Nam. Gần 10 năm trước đây, tôi đã giúp cho 3 giảng viên trẻ tuổi của Khoa Điện - Điện tử, Đại Học Bách Khoa TP.HCM sang Nhật làm việc với tôi về công nghệ vi mạch chế sẵn gọi là FPGA. Thời kỳ ấy, ngay từ ngữ FPGA cũng hãy còn xa lạ ở Việt Nam. Rồi năm 2000, nhờ được tài trợ của 1 tổ chức NGO Nhật (Quỹ Tamaki) và sự hỗ trợ thêm của Đại Học Hosei, nơi tôi làm giáo sư, tôi đã giúp thiết lập Phòng Thí nghiệm Mô phỏng và Thiết kế Vi mạch của Khoa vừa nói. Năm 2005, tôi đã đề xuất và giúp thiết lập Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Thiết kế Vi mạch ( gọi tắt là ICDREC=Integrated Circuits Design Research and Education Center) tại Đại Học Quốc Gia TP HCM ở Phường Linh Trung, Quận Thủ Đức. Năm 2007, tôi đã đề xuất, cùng đứng tên với Khoa Điện tử Viễn thông Đại Học Khoa Học Tự Nhiên, xin mở Chuyên ngành Đào tạo Sau đại học, Hướng Vi mạch, với mục đích đào tạo chuyên viên vi mạch phục vụ công nghiệp Việt Nam, đồng thời làm nòng cốt xây dựng đội ngũ giảng viên công nghệ vi mạch cho bậc đại học.

Phòng Thí Nghiệm Mô phỏng và Thiết kế Vi mạch đã được 8 năm, họat động như một bộ phận hữu cơ, đóng góp cho giáo dục đào tạo tại Khoa Điện - Điện Tử Đại Học Bách Khoa TP.HCM. Trung tâm ICDREC đã lên quỹ đạo, đã thiết kế con chip đầu tiên, SIGMAK3, của Việt Nam năm 2007. Chương trình Sau đại học hướng Vi mạch tại Khoa Điện Tử Viễn thông Đại Học Khoa Học Tự Nhiên TP.HCM đã tổ chức tuyển sinh đợt đầu tiên tháng 9-2007, và tháng 6 sắp tới sẽ tổ chức tuyển sinh đợt 2, đồng thời đã ký hợp đồng đào tạo 20 Thạc sỹ cho một công ty nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam chuyên về thiết kế vi mạch.

Chương trình sau đại học vừa nói là trường hợp đầu tiên tại Việt Nam. Đó là một chuyên ngành chính quy của Đại Học Quốc Gia TP HCM, giảng dạy bằng tiếng Anh, với sự tham gia của đông đảo chuyên gia Việt kiều và giáo sư người nước ngoài. Chương trình sau đại học dạy bằng tiếng Anh, nhưng do Đại Học nước ngoài bao cấp và cấp bằng thì không thiếu gì, nhưng một chương trình chính quy của một Đại Học Quốc Gia, do Đại Học Quốc Gia đó cấp bằng, thì đây là trường hợp đầu tiên.

Sở dĩ có thể quy tụ được đông đảo chuyên gia Việt kiều giảng dạy cho chương trình là vì cách tổ chức phù hợp với lịch làm việc của các chuyên gia này. Giảng dạy được tổ chức tập trung, sao cho mỗi lần chuyên gia Việt kiều về giảng dạy, sẽ chỉ mất 1 tuần lễ: 1 ngày đi, 1 ngày về và 4-5 ngày lên lớp. Một trang web Vi mạch Việt Nam cũng đã được tổ chức, và hàng ngày được sự truy cập của đông đảo chuyên gia vi mạch Việt kiều khắp thế giới và sinh viên trong nước. Họ trả lời những câu hỏi của sinh viên, tư vấn nghiên cứu cho sinh viên, giới thiệu những công trình nghiên cứu quan trọng, đưa lên mạng những công trình nghịên cứu của chính họ, thậm chí có người còn liệt kê những đề tài nghiên cứu mà người ấy sẵn sàng tài trợ.

Một đặc điểm nữa của Chương trình Sau đại học nói trên là “lộ trình Việt Nam hóa.” Từ dăm ba năm trước khi xin mở Chương trình Sau Đại Học này, tôi đã trực tiếp hướng dẫn nghiên cứu đào tạo một số Thạc sỹ Vi mạch tại 2 trường, Đại Học Bách Khoa TP.HCM và Đại Học Khoa Học Tự Nhiên TP.HCM, rồi giúp những người này sang những nước tiên tiến về Vi mạch tiếp tục làm nghiên cứu sinh. Hiện nay, tháng 4-2008, đã có 5 người như vậy, 2 người tại Đại học Quốc gia Tokyo, Nhật Bản, 1 người tại Đại học Stuttgart, Đức và 2 người tại Na Uy, 1 Đại Học Oslo, và 1 Đại Học Vestfold. 1 trong 2 người tại Đại Học Quốc Gia Tokyo, sẽ xong Tiến sĩ tháng 3-2009 và sẽ trở về Việt Nam đầu tháng 4-2009. Những người khác sẽ xong TS và lần lượt trở về trong vòng 4-5 năm nữa. Nói cách khác, chỉ trong 5-6 năm thôi, Chương trình Sau Đại Học Hướng Vi mạch sẽ có thể Việt Nam hóa hoàn toàn. Sự hợp tác của các chuyên gia Việt kiều sau đó, vẫn được duy trì và sẽ được nâng lên một tầm cao mới.”

Qua đó cho thấy chương trình đào tạo vi mạch đã có những chuyển biến tích cực đáp ứng sự chuyển biến tích cực trong lĩnh vực này trong 10 năm qua ở Việt Nam. Công nghệ, kinh tế, xã hội phát triển đã kéo theo các nhà đầu tư có tên tuổi và các doanh nghiệp trong lĩnh vực vi mạch ra đời. Đã đến lúc nhìn nhận một cách nghiêm túc và có lộ trình phát triển cho ngành khoa học kỹ thuật mũi nhọn quan trọng này.

Diễn đàn Vi mạch Việt nam - ICVN

Trang Web : http://www.icvietnam.org