Viện Tim mạch Việt Nam điều trị thành công 5.000 ca hẹp van tim - TS Phạm Mạnh Hùng

Bệnh hẹp van tim đang là mối đe doạ sức khoẻ cho nhiều người bệnh ở Việt Nam. Một biện pháp điều trị hiệu quả cho căn bệnh này đã và đang được triển khai mạnh mẽ, đó là can thiệp hẹp van tim bằng phương pháp dùng bóng Inoue qua tĩnh mạch đùi.

Tính đến nay đã có trên 5.000 bệnh nhân điều trị thành công tại viện Tim mạch Việt Nam và đưa nơi đây thành một trung tâm hàng đầu thế giới về điều trị hẹp van tim bằng phương pháp nong bóng Inoue. SGTT đã có cuộc phỏng vấn tiến sĩ Phạm Mạnh Hùng, trưởng phòng Tim mạch can thiệp - viện Tim mạch Việt Nam, một chuyên gia hàng đầu nước ta về lĩnh vực này

Thưa tiến sĩ, hẹp van tim có phải là một bệnh lý nguy hiểm với tần số mắc lớn mà Việt Nam đang phải đối mặt ? Tại sao lại có tình trạng này ?

Tại viện Tim mạch Việt Nam, số bệnh nhân nội trú bị tổn thương van tim ước tính chiếm tới 20 - 30%, trong đó hẹp van hai lá chiếm tỷ lệ lớn. Đến nay chưa có một điều tra cụ thể nào về tình trạng hẹp van tim trong cộng đồng nhưng số người mắc bệnh này đến bệnh viện điều trị vẫn khá phổ biến.

Vậy nguyên nhân làm cho van tim (van hai lá) bị hẹp là gì ?

Hẹp van hai lá chủ yếu do hậu quả của thấp tim gây nên. Thủ phạm dẫn đến thấp tim là nhiễm liên cầu khuẩn beta tan huyết nhóm A. Liên cầu khuẩn này thường cư trú tại hang và gây các triệu chứng như viêm họng, viêm khớp. Người ta ước tính có tới 15% trẻ em trong độ tuổi đi học bị nhiễm liên cầu khuẩn beta, trong đó biến chứng sang thấp tim là 3 - 5%. Điều đáng nói là trong số các bệnh nhân hẹp van hai lá, chỉ có 30% bệnh nhân có tiền sử thấp tim rõ ràng, số còn lại chỉ là từng có biểu hiện thoáng qua như từng có sốt, viêm họng, mỏi khớp…

Nếu không được điều trị, hẹp van hai lá sẽ gây ra những biến chứng đe doạ đến tính mạng con người như thế nào, thưa tiến sĩ ?

Hẹp van hai lá gây cản trở dòng máu từ tâm nhĩ trái xuống tâm thất trái và từ đó dẫn đến những hậu quả về rối loạn cản trở huyết động. Bệnh hẹp van hai lá có nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng sống của bệnh nhân và có thể đe doạ tính mạng như phù phổi cấp, suy tim nặng, tắc mạch, rối loạn nhịp, suy tim mạn… Ở giai đoạn đầu mới bị hẹp, bệnh nhân chỉ thấy khó thở khi gắng sức như làm việc nặng, leo cầu thang nhưng ở giai đoạn sau thì tình trạng này ngày một trầm trọng hơn nếu không được điều trị kịp thời. Nhiều bệnh nhân bị hẹp van hai lá nhưng triệu chứng ban đầu khá kín đáo và khi có biến chứng rồi mới biết mình bị hẹp van tim như khi đã bị liệt (do tai biến tắc mạch não), ho ra máu (dễ nhầm lẫn với các bệnh về phổi)...

Sự phát triển của kỹ thuật can thiệp nong van hai lá bằng bóng Inoue đã thay đổi mạnh mẽ hiệu quả điều trị bệnh hẹp van tim, tiến sĩ có thể nói rõ về biện pháp điều trị tiên tiến này ?

Với kỹ thuật dùng bóng nong Inoue, chỉ với một vết chích nhỏ (vài milimet) ở tĩnh mạch đùi, bóng nong được đưa vào qua vị trí van bị hẹp, bơm căng bóng làm hai mép van tim bị dính do thấp tim được tách ra và lỗ van được tách rộng ra, giải quyết hiệu quả những rối loạn tuần hoàn mà hẹp van tim gây ra. Trong quá trình làm thủ thuật, người bệnh hoàn toàn tỉnh táo, không phải gây mê, quá trình điều trị diễn ra trong khoảng 30 phút và bệnh nhân có thể ra viện vào ngày hôm sau.

Kỹ thuật này hiện đã trở thành thường quy tại Viện tim mạch Việt Nam với số người bệnh được điều trị thành công trên 5.000 người, đưa nơi đây thành một trong những trung tâm điều trị hẹp van tim bằng bóng Inoue lớn nhất thế giới. Chính vì vậy đây không chỉ là nơi đào tạo chuyển giao công nghệ cho nhiều bệnh viện trong nước mà còn là nơi trao đổi kinh nghiệm cho các đồng nghiệp ở Singapore, Malaysia, Úc. Không những thế chi phí điều trị tại Việt Nam cũng chỉ bằng 1/6 - 1/10 so các nước khác.

Bên cạnh kỹ thuật nong van tim bằng bóng Inoue, những phương pháp can thiệp qua da điều trị bệnh van tim đang có những tiến bộ gì ?

Biện pháp nong van bằng bóng (Inoue hoặc bóng khác) qua da còn được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh hẹp van tim khác do bẩm sinh hoặc mắc phải như hẹp van động mạch phổi, hẹp van động chủ, hẹp van ba lá...

Thời gian gần đây, ở Mỹ, châu Âu, người ta đã bắt đầu dùng các biện pháp can thiệp qua đường ống thông để thay van tim nhân tạo cho những trường hợp van động mạch chủ bị thoái hoá, mang lại kết quả ban đầu hứa hẹn.

Hà Anh